查看“︁增乘开平方法”︁的源代码
←
增乘开平方法
跳转到导航
跳转到搜索
因为以下原因,您没有权限编辑该页面:
您请求的操作仅限属于该用户组的用户执行:
用户
您可以查看和复制此页面的源代码。
[[File:Yanghui Yongle Dadian.JPG|thumb|right|300px|永乐大典杨辉增乘开方法]] [[File:JIA XIAN SQRT2.GIF|thumb|right|300px|贾宪增乘开平方法]] '''增乘开平方法'''是[[北宋]]数学家[[贾宪]]发明的[[开方]][[算法]],原收《释锁算书》一书。贾宪原作已佚,但他对数学的重要贡献,被[[南宋]]数学家[[杨辉]]引用,被抄入《[[永乐大典]]》卷一万六千三百四十四,幸得以保存下来<ref>[[吴文俊]]主编 《[[中国数学史大系]]》第五卷 第二编第一章贾宪 30-40</ref>。现存[[英国]][[剑桥大学]]图书馆。 杨辉在所著《详解九章算法》《开方作法本元》一章中作贾宪开方作法图,并说明“''杨辉详解开方本源,出《释锁算书》,贾宪用此术''”。<ref>吴文俊主编 中国数学史大系第五卷 第六编第一章杨辉 565</ref>。 ==术文== 增乘开平方法,以商数乘下法递增求之。 商第一位。上商得数以乘下法为乘方。命上商除实。上商得数以乘下法入乘方。一退为廉,下法再退。 商第二位。商得数以乘下法为隅。命上商除实讫。以上商乘下法入隅,皆名曰廉。一退,下法再退,以求第三位商数。 商第三位。用法如第二位求之。 ==算筹十进位制布位== *算筹的布位。贾宪在纸上用书写方式将算筹码按[[十进位制]]布位。七万一千八百二十四分写两行: {| border="0" width="500" align="center" style="border: 1px solid #999; background-color:#FFFFFF" |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" ! 七 ! 一 ! 八 ! 二 ! 四 |- align="center" bgcolor="#EFEFEF" | 万 | 千 | 百 | 十 | 步 |} 下行的步、十、百、千、万分离出来变为算筹的'''位值'''标签;上行七一八二四成为十进位制数码。 然后将算筹码依次排在相应的位值标签步、十、百、千、万之下: {| border="0" width="500" align="center" style="border: 5px solid #999; background-color:#FFFFFF" |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" ! 七 ! 一 ! 八 ! 二 ! 四 |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | 万 | 千 | 百 | 十 | 步 |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | [[File:Counting rod v7.png|20px]] | [[File:Counting rod h1.png|20px]] | [[File:Counting rod v8.png|20px]] | [[File:Counting rod h2.png|20px]] | [[File:Counting rod v4.png|20px]] |} ==杨辉算草== 杨辉以七万一千八百二十四为例,列出详细算草。 算草分四行,被除数放在第二行,称为'''实''',第一行是商,第四行为'''下法''',第三行是廉。 将[[算筹]][[File:Counting rod v7.png|15px]]放在第四行万字之下。<math>x^2=71824</math> {| border="0" width="500" align="center" style="border: 5px solid #999; background-color:#FFFFFF" |- align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | | | | | 商 |- align="center" bgcolor="#EFEFEF" | [[File:Counting rod v7.png|20px]] | [[File:Counting rod h1.png|20px]] | [[File:Counting rod v8.png|20px]] | [[File:Counting rod h2.png|20px]] | [[File:Counting rod v4.png|20px]] | 实 |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | | | | | 廉 |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" |[[File:Counting rod v1.png|icon]] | | | | | 下法 |} 第一步先估计第一个商数得2,将[[File:Counting rod v2.png|icon]]安置在第一行百位置之上。 将上商2乘下法1,得数2,放在第三行。命上商除实,二二得四,从[[File:Counting rod v7.png|icon]]万减去四万得[[File:Counting rod h3.png|icon]]万。 {| border="0" width="500" align="center" style="border: 5px solid #999; background-color:#FFFFFF" |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | | [[File:Counting rod v2.png|12px]] | | | 商 |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | [[File:Counting rod v3.png|20px]] | [[File:Counting rod h1.png|20px]] | [[File:Counting rod v8.png|20px]] | [[File:Counting rod h2.png|20px]] | [[File:Counting rod v4.png|20px]] | 实 |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | [[File:Counting rod v2.png|12px]] | | | | | 廉 |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" |[[File:Counting rod v1.png|icon]] | | | | | 下法 |} 求第二个商数:将上商乘下法二一得二,加入廉二,成为[[File:Counting rod v4.png|icon]]。 将廉数[[File:Counting rod v4.png|icon]](万)退一位成为[[File:Counting rod h4.png|icon]](千);将下法[[File:Counting rod v1.png|icon]]退二位。 作减根变换 <math>x=x+200</math>,得 <math>x^2+520x=4224</math> {| border="0" width="500" align="center" style="border: 5px solid #999; background-color:#FFFFFF" |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | | [[File:Counting rod v2.png|12px]] | | | 商 |- align="center" bgcolor="#EFEFEF" | [[File:Counting rod v3.png|20px]] | [[File:Counting rod h1.png|20px]] | [[File:Counting rod v8.png|20px]] | [[File:Counting rod h2.png|20px]] | [[File:Counting rod v4.png|20px]] | 实 |- align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | [[File:Counting rod h4.png|12px]] | | | | 廉 |- align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | | [[File:Counting rod v1.png|icon]] | | | 下法 |} 估第二位商数得6,将新商数6乘下法1(百)得6(百)并入廉。 {| border="0" width="500" align="center" style="border: 5px solid #999; background-color:#FFFFFF" |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | | [[File:Counting rod v2.png|12px]] | [[File:Counting rod h6.png|12px]] | | 商 |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | [[File:Counting rod v3.png|20px]] | [[File:Counting rod h1.png|20px]] | [[File:Counting rod v8.png|20px]] | [[File:Counting rod h2.png|20px]] | [[File:Counting rod v4.png|20px]] | 实 |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | [[File:Counting rod h4.png|12px]] | [[File:Counting rod v6.png|12px]] | | | 廉 |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | | [[File:Counting rod v1.png|icon]] | | | 下法 |} 从实除去商6乘廉46 {| border="0" width="500" align="center" style="border: 5px solid #999; background-color:#FFFFFF" |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | | [[File:Counting rod v2.png|12px]] | [[File:Counting rod h6.png|12px]] | | 商 |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | [[File:Counting rod h4.png|20px]] | [[File:Counting rod v2.png|20px]] | [[File:Counting rod h2.png|20px]] | [[File:Counting rod v4.png|20px]] | 实 |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | [[File:Counting rod h4.png|12px]] | [[File:Counting rod v6.png|12px]] | | | 廉 |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | | [[File:Counting rod v1.png|icon]] | | | 下法 |} 商数6乘下法1,并入廉 {| border="0" width="500" align="center" style="border: 5px solid #999; background-color:#FFFFFF" |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | | [[File:Counting rod v2.png|12px]] | [[File:Counting rod h6.png|12px]] | | 商 |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | [[File:Counting rod h4.png|20px]] | [[File:Counting rod v2.png|20px]] | [[File:Counting rod h2.png|20px]] | [[File:Counting rod v4.png|20px]] | 实 |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | [[File:Counting rod h5.png|12px]] | [[File:Counting rod v2.png|12px]] | | | 廉 |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | | [[File:Counting rod v1.png|icon]] | | | 下法 |} 廉数退一位,下法退二位,估第三位商得8;商乘下法并入廉 {| border="0" width="500" align="center" style="border: 5px solid #999; background-color:#FFFFFF" |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | | [[File:Counting rod v2.png|12px]] | [[File:Counting rod h6.png|12px]] | [[File:Counting rod v8.png|12px]] | 商 |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | [[File:Counting rod h4.png|20px]] | [[File:Counting rod v2.png|20px]] | [[File:Counting rod h2.png|20px]] | [[File:Counting rod v4.png|20px]] | 实 |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | | [[File:Counting rod v5.png|12px]] | [[File:Counting rod h2.png|12px]] | [[File:Counting rod v8.png|12px]] | 廉 |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | | | | [[File:Counting rod v1.png|icon]] | 下法 |} 从实除去商乘廉;净除。七万一千八百二十四的平方根是二百六十八。 {| border="0" width="500" align="center" style="border: 5px solid #999; background-color:#FFFFFF" |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | | [[File:Counting rod v2.png|12px]] | [[File:Counting rod h6.png|12px]] | [[File:Counting rod v8.png|12px]] | 商 |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | | | | | 实 |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | | [[File:Counting rod v5.png|12px]] | [[File:Counting rod h2.png|12px]] | [[File:Counting rod v8.png|12px]] | 廉 |-align="center" bgcolor="#EFEFEF" | | | | | [[File:Counting rod v1.png|icon]] | 下法 |} 用增乘开平方法可解得<math>x=\sqrt{71824}=\,</math>{{Root|71824|use math=yes}} 。 == 参考文献 == === 引用 === {{Reflist|30em}} === 来源 === * [[钱宝琮]]:《增乘开方法的历史发展》,《李俨钱宝琮科学史全集》卷9 479-488页 == 参见 == {{Portal box|数学|中国数学史}} * [[平方根]] * [[贾宪]] ** [[贾宪三角形]] ** [[增乘开立方法]] {{-}} {{中国数学史}} [[Category:宋朝數學]] [[Category:数学近似]]
该页面使用的模板:
Template:-
(
查看源代码
)
Template:Portal box
(
查看源代码
)
Template:Reflist
(
查看源代码
)
Template:Root
(
查看源代码
)
Template:中国数学史
(
查看源代码
)
返回
增乘开平方法
。
导航菜单
个人工具
登录
命名空间
页面
讨论
不转换
查看
阅读
查看源代码
查看历史
更多
搜索
导航
首页
最近更改
随机页面
MediaWiki帮助
特殊页面
工具
链入页面
相关更改
页面信息